Wat is codependentie

Voel jij ook snel aan wat de sfeer is ergens en wat iemand, waar je mee in contact bent, nodig heeft? Voel je je goed wanneer je waardering en goedkeuring krijgt en niet goed als je die niet krijgt? Omdat je die waardering niet (voldoende) uit jezelf kunt halen en eigenlijk niet blij bent met wie jij ten diepste bent…

Pas jij je erg aan in relaties (liefde/vriendschap/werk) en zeg je vaker “ja” terwijl je “nee” voelt? Omdat jij graag de goedkeuring wil van anderen en liever geen conflicten…

Heb jij het gevoel dat je nooit echt jouw ware gezicht laat zien naar anderen? Houd jij jouw gevoelens van onzekerheid en kwetsbaarheid liever verborgen voor anderen? En laat je juist naar buiten toe zien dat jij  krachtig bent en vol zelfvertrouwen? Terwijl je diep van binnen het gevoel hebt dat je niet goed genoeg bent of zelfs waardeloos als je geen bevestiging en waardering krijgt van anderen…

Heb jij graag volledige controle en overdenk je alles en pieker je veel omdat het niet fijn voelt als je geen controle hebt? Zeg je “ja” Herken jij je in deze beschrijvingen? Dan kan het zijn dat jij last hebt van codependentie.

Wat is codependentie?

Codependentie is aangeleerd gedrag wat onbewust is aangeleerd om aandacht, goedkeuring, waardering en liefde van een of beide ouders te krijgen en om te dealen met eigen, heftige, pijnlijke gevoelens.
Het is een serie onbewuste gecreëerde overlevingsstrategieën die het kind nodig had om zich emotioneel staande te houden binnen het gezin.
In het volwassen leven gaan die strategieën en onbewuste mechanismen innerlijk geluk en gezonde relaties (liefde/werk/vriendschappen) in de weg staan zonder het door te hebben. Er ontstaat een soort onderstroom van pijnlijke onderdrukte gevoelens die constant aanwezig is.

Hoe ontstaat codependentie

Meestal ontstaat codependentie als er sprake was een disfunctioneel gezin. Een disfunctioneel is een gezin waar weinig of geen oog en aandacht was voor de gevoelens en behoeftes van het kind. Bijvoorbeeld doordat de ouders druk waren met zichzelf, hun werk of legden ze heel erg de nadruk op presteren en gaven ze alleen waardering en goedkeuring als er bepaalde prestaties werden neergezet. Het kan ook voorkomen dat er voor andere mensen gezorgd moest worden zoals bijvoorbeeld ouders (mantelzorg). Of er speelde verslavingsproblematiek, psychische ziekten/aandoeningen, misbruik, incest, mishandeling of 1 gezinslid eiste veel tijd en aandacht op.
Hierdoor kon niet of in onvoldoende mate voorzien worden in de behoeftes van het kind waardoor er vaak ook sprake is van hechtingstrauma.

In de meeste gevallen doen en geven ouders wat ze kunnen. Ik ben er van overtuigd dat ouders nooit met opzet hun kind iets willen ontzeggen of willen aan doen. Maar er kunnen binnen het gezin emotionele tekorten ontstaan die schadelijke gevolgen hebben voor een kind en hechtingtrauma kunnen veroorzaken. Dit gaat, vooral in het volwassen leven vaak tot problemen leiden.

Gevoelens van een codependent

Vaak ervaart een codependent van binnen een intens gevoel van eenzaamheid, leegte, schaamte en schuld als gevolg van dit hechtingstrauma. Naar buiten toe laat een codependent kracht en controle zien. Maar van binnen voelt een codependent zich onzeker, waardeloos en hij/zij vindt het moeilijk om grenzen aan te geven, legt de lat heel hoog (perfectionisme) en twijfelt hij/zij veel aan zichzelf.

Problemen door codependentie

De emotionele tekorten ontstaan in je kindertijd en vooral de coping mechanismen / overlevingsstrategieën die onbewust gecreëerd zijn, hebben meestal grote gevolgen voor het latere leven als volwassene. Omdat de codependent als het ware vast zit in die coping mechanismen, ontstaan er ongezonde patronen en gedragingen die er aan de buitenkant niet ernstig uit zien (meestal ziet die codependent er erg goed uit en lijkt alles prima voor elkaar), maar aan de binnenkant kan er sprake zijn van emotionele chaos, diep ongeluk en volledig uit balans zijn.

Veel voorkomende gedragingen, problemen en klachten bij codependentie

-Te veel aanpassen
-Sterk pleasegedrag
-Schuldgevoelens bij niet voldoen aan de wens van de ander
-Zichzelf kwijt zijn
-Moeite hebben met grenzen stellen
-Gevoelens van waardeloosheid
-Erg gericht zijn op krijgen bevestiging en waardering van anderen
-Perfectionisme (lat hoog leggen)
-Gevoelens van leegte
-Burn-out
-Overspannenheid
-Conflicten uit de weg gaan
-Depressie
-Gevoelens van eenzaamheid (ondanks aanwezigheid van anderen)
-Groot gevoel van onzekerheid
-Veel twijfelen
-Moeite met keuzes maken
-Hechtingsproblemen in relaties
-Steeds gedoe en drama in relaties
-Niet in staat zijn een passende en gezonde partner aan te trekken

Codependentie heeft vaak ook allerlei fysiologische gevolgen door het overbelasten van het stress-systeem in het lichaam (hierdoor wordt er voortdurend cortisol aangemaakt wat allerlei gevolgen heeft voor het lichaam zoals bijvoorbeeld bijnieruitputting). Door het overbelasten van het stresssysteem in je lichaam ontstaan klachten als overprikkelinng, slaapproblemen, moeheid, pijn in spieren en andere fysieke klachten.  

Codependentie oplossen

Codependentie is op te lossen. Helaas is er geen snelle oplossing. De gedragingen en gevoelens zijn verankerd in de jaren die achter de codependent liggen en zijn zeer vertrouwd en bekend geworden.
Stap voor stap is codependentie te doorbreken. Door de emotionele band met zichzelf te herstellen.

Het is belangrijk te leren hoe er op een gezonde(re) manier omgegaan kan worden met de eigen (meestal heftige) gevoelens die er zijn. Een gezonde innerlijke basis creëren van eigenwaarde, zelfvertrouwen en eigenliefde is essentieel. Waardoor de codependent een emotionele basis in jezelf gaat krijgen en voelen.

Vanuit die stevige innerlijke basis kan de codependent op een gezonde manier dealen met al zijn of haar gevoelens, de mensen en de wereld om zicht heen. En er is altijd die emotionele basis om op terug te vallen als er tegenslagen en moeilijke momenten zijn.

Wil je meer weten over de hulp die je kunt krijgen om codependentie op te lossen?
Lees hier meer over de persoonlijke hulp die je kunt krijgen.

Wil je eerst meer lezen? Koop dan het E-book waarin ik mijn eigen helingsproces beschrijf, voorbeelden van anderen geef en waarin je 15 concrete tips krijgt om codependentie op te lossen. Hier lees je meer over het E-book.