Herken je dit?

– Voel jij de wensen van anderen snel aan en weet je wat de ander nodig heeft
– Heb jij veel behoefte aan bevestiging en waardering van anderen
– Kun jij moeilijk “nee” zeggen als je een ander daarmee teleur stelt
– Vertoon jij please gedrag
– Weet je vaak niet goed wat jij zelf wil en nodig hebt
– Heb je moeite met keuzes maken en grenzen stellen en bewaken
– Voel jij een sterke behoefte aan controle en sturing
– Vind jij jezelf vaak niet goed genoeg
– Ga jij conflicten en confrontaties liever uit de weg
– Heb jij het gevoel de ander nodig te hebben om gelukkig te zijn

 

Wat is codependentie?

Naar schatting lijdt 10 à 15% van de Nederlandse bevolking aan codependentie.
Codependentie is aanpassingsgedrag waarbij je onbewust de wens of verlangen van de ander boven jouw eigen wens of verlangen plaatst. Je past je dus aan wat de ander wil, of dat jij denkt dat de ander wil of nodig heeft.

Voorbeelden van codependentie:

– Je voelt heel snel en goed aan wat de ander wil of nodig heeft en bent daar erg op gericht
– Je past je heel makkelijk aan (soort cameleon)
– Je vertoont pleasegedrag
– Je vindt het moeilijk om “nee” te zeggen en voelt je schuldig als je dit wel doet
– Wanneer je voor jezelf kiest, voel je je snel schuldig
– Je schaamt je voor je kwetsbare gevoelens en vindt het moeilijk je ware gevoelens te laten zien

Codependent gedrag is (meestal als kind) onbewust aangeleerd gedrag om te overleven of je staande te houden in een gezin waarin je emotioneel niet kreeg wat je nodig had. Of waarin niet voldoende of geen aandacht en ruimte was voor jouw gevoelens en behoeftes.

 

Het is onbewust aangeleerd gedrag om liefde, aandacht, bevestiging, goedkeuring en waardering te krijgen van anderen en controle proberen te houden over je eigen gevoelens en relaties.

 

Overleven in plaats van leven

De overlevingsstrategieën die je onbewust gecreeerd hebt hebben je als kind goed geholpen om dat te krijgen wat je nodig had (liefde/aandacht/bevestiging). Maar naarmate je ouder wordt, gaan die patronen je steeds meer in de weg zitten.

Vooral in relaties, sociale contacten en/of in je werk kan dit een probleem gaan vormen. Het gaat dan juist een barrière vormen tussen jou en de ander. Het zorgt ervoor dat je onvoldoende bent afgestemd op je eigen behoeftes en gevoelens, en te veel op die van anderen. Je raakt hierdoor de verbinding met je eigen gevoelens en behoeftes kwijt. En dat geeft een gevoel van “jezelf kwijt geraakt”, leegte, geleefd worden en overleven, in plaats van fijn te leven.

Hechtingstrauma

Codependency komt meestal voort uit hechtingstrauma met een of beide ouders dat zich in de eerste jaren van de jeugd heeft ontwikkeld. Wanneer een kind een narcistische ouder of een emotioneel onbeschikbare ouder heeft (of beiden) werd er niet op een onvoorwaardelijke manier van het kind gehouden. Een kind dat opgroeit onder deze omstandigheden, leert dat het ‘liefde’ krijgt door zich te gedragen naar de verwachtingen van de ouders, of door de ouders tevreden te stellen.

Codepentents lijden erg vaak onder hun intieme relaties. Zij zijn in intieme relaties zo bezig met het pleasen van hun partner dat zij hun eigen grenzen en behoeften uit het oog verliezen en zichzelf steeds meer kwijt raken, vaak zonder te zien wat er gaande is. Hierdoor lijden veel codependenten in stilte.

Aantrekken emotioneel onbeschikbare partners 

Een kind dat opgroeit onder bovengenoemde omstandigheden, ontwikkelt een relatiepatroon van geven aan anderen om zichzelf geliefd te voelen of om zich goed te kunnen voelen. Dit patroon neemt het kind als volwassene mee in zijn relaties en komt tot uiting als codependency.

Een codependent ervaart van binnen een intens gevoel van pijnlijke eenzaamheid. Dit is het hechtingstrauma, het niet goed genoeg voelen zoals je bent.

De enige manier waarop de codependent denkt deze pijnlijke eenzaamheid op te kunnen lossen of wegnemen is door iemand te vinden die het voor haar/hem wegneemt. Vaak trekt een codependent als gevolg hiervan een partner aan die of narcistisch is of emotioneel onbeschikbaar. Net als zijn ouder(s).

In relatie met een narcist of een emotioneel onbeschikbare partner voelt de codependent de eenzaamheid niet en voelt hij zich compleet. En kan hij de vertrouwde, maar schadelijke patronen uit zijn jeugd herhalen in het kader van voor wat, hoort wat.

Hoe ontstaat Codependentie?

Codependency kan ontstaan wanneer er bijvoorbeeld sprake is of was van:

• Te weinig aandacht van jouw ouders voor jouw gevoelens, emoties en behoeftes
• Als er binnen het gezin nooit gesproken werd over gevoelens en behoeftes
• Dat je als kind al jong de rol van volwassene op je moest nemen
• Onvoorspelbaar gedrag bij 1 of 2 ouders. Bijvoorbeeld een ouder die snel kwaad was en in woede kon uit barsten. Of ouders die beloftes en afspraken niet na kwamen. 
• Wanneer er sprake was van problemen met 1 of meerdere andere gezinsleden, waar de aandacht van de ouders vooral naar uit ging
• Als de aandacht van je ouders gericht was op andere zaken dan op jou, bijvoorbeeld dat ze heel veel met hun werk bezig waren of met het helpen van anderen
• Dat je ouders erg gericht waren op (leer)prestaties en niet op jou als geheel mens met je unieke kwaliteiten en eigenschappen 
• Emotioneel, geestelijk en/of fysiek geweld of mishandeling
• Als er sprake was van verslavingsproblematiek in het gezin zoals verslaving aan alcohol, drugs, seks of gamen
  
• Er sprake was van ziekte (geestelijk of fysiek) van een van de ouders om een ander gezinslid
• Dat een van de ouders vreemd ging
• Er sprake was van misbruik, mishandeling (geestelijk of fysiek) of incest
• Als er om een andere reden een onveilige sfeer en dynamiek was voor jou als kind

In zo ’n gezinssituatie ben jij je als kind gaan aanpassen om toch de aandacht, liefde, goedkeuring en bevestiging te krijgen die je nodig had. Hierdoor ging je je aandacht richten op de ander (een of allebei je ouders) en voelde je goed aan wat de ander wilde of nodig had.

Dat aanpassen was een overlevingsmechanisme / overlevingsstrategie en het werd een soort tweede natuur om meer op de ander gericht te zijn dan op jezelf. In het verleden heeft je dit ver gebracht, want je kon overleven in een onveilige situatie. Maar nu zit het je in de weg omdat je je onvrij voelt en continu anderen nodig hebt om jou een goed gevoel te geven.

Is codependentie op te lossen?

Als je je niet bewust wordt van die patronen en er aan werkt, blijft de belastende en onveilige jeugd als een altijd aanwezige emotionele onderstroom in je leven en kun je er veel last van krijgen.

Met name op het gebied van verbindingen en relaties komt het sterk naar boven. Ook in je werk kan codependentie leiden tot stress, overspannenheid en burnout

Codependentie is een progressieve aandoening. Loskomen uit de patronen is niet eenvoudig. Meestal zit je al vanaf je kindertijd in bepaalde patronen en heb je veel blinde vlekken waardoor je niet in staat bent zelf de patronen te doorzien en te doorbreken.

Hulp

Herken jij je in de symptomen die ik hier boven beschrijf en wil je meer te weten over de stappen die jij kunt zetten om het op te lossen? Lees hier dan meer over de hulp die je kunt krijgen.

Liever eerst meer lezen over relatieverslaving, hoe het ontstaat, hoe ik het zelf heb opgelost en hoe jij dit kunt doen? Lees hier meer over mijn E-book.

Meer lezen over mij en waarom ik jou kan helpen? Klik op de foto.