Wat is narcisme?
Narcisme is een complexe persoonlijkheidsstoornis die zich uit in egoïstisch gedrag, dominantie en gebrek aan inlevingsvermogen.
Wanneer je een relatie hebt of had met iemand met een narcistische persoonlijkheidsstoornis of narcistische kenmerken, kun je erg beschadigd raken.
Typisch gedrag van de narcist;
- Je wordt steeds beschuldigd en aangevallen (zonder dat daar een echte reden voor is)
- Je wordt vaak bekritiseerd en er worden verwijten gemaakt
- Hij of zij wordt steeds veeleisender
- Hij of zij wordt Hij of zij wordt boos bij kritiek of tegenspraak
- Een rustig, normaal en volwassen gesprek is niet mogelijk als de narcist het ergens niet mee eens is
- Hij of zij wil altijd zijn of haar gelijk halen en gelijk krijgen
- Winnen is belangrijker voor hem/haar dan verbinden
- Hij of zij zaait verwarring en laat je twijfelen over jezelf en situaties
- Hij of zij is heel kritisch naar jou maar ook naar andere mensen om jou heen. En zorgt er soms voor dat jij afstand neemt van bepaalde mensen. Zodoende kom je in een isolement. En krijgt hij of zij nog meer invloed op jou en jouw leven.
- Zijn of haar stemming kan snel omslaan
- Hij of zij kan snel boos en explosief worden
- Bij anderen laat hij of zij een masker zien van charmant gedrag maar jij ziet heel ander gedrag.
- Hij of zij behandelt jou niet goed, zonder respect en jouw grenzen worden niet gerespecteerd.
Wat merk je zelf in een narcistische relatie
- Je hebt lang en veel begrip voor hem of haar en ziet waarom hij of zij zo doet zoals hij of zij doet
- Je praat zijn of haar ongezond, toxisch gedrag goed omdat je zeer liefdevol en begripvol persoon bent en begrip hebt voor hoe hij of zij doet
- Je gaat je steeds meer verward voelen
- Je gaat steeds meer twijfelen aan jezelf.
Zie jij het wel goed, doe jij het wel goed, ben jij wel goed?
- Je wordt steeds meer onzeker over jezelf en jouw waarheid
- Je gaat ook jezelf afwijzen en steeds minder o.k. vinden, omdat je zoveel kritiek krijgt en hoort dat je niet o.k. bent
- Je gaat je steeds meer beperkt voelen in je vrijheden
- Verliest jezelf en de verbinding met jezelf
- Je weet niet meer wat je voelt
- Je weet niet meer wat jij wil
- Doordat je afstand neemt van mensen waar de narcist kritiek op heeft wordt je wereld steeds kleiner. Je kunt zelfs in een isolement terecht komen.
- Je vindt het moeilijk om te delen wat er speelt omdat je hem of haar niet in een kwaad daglicht wil zetten, waardoor je je erg eenzaam kunt voelen.
- Je voelt je onveilig in zijn of haar buurt
- Je bent continu gericht op hem of haar en het bewaren en bewaken van de harmonie
- Je gaat op eieren of je tenen lopen want je wil hem of haar niet boos of geïrriteerd maken.
Narcisme herkennen
Je leest hoe je het
herkent en wat je
kunt doen
Manipulatie-technieken van de narcist;
Love bombing
Love bombing is een techniek die meestal in het begin van de relatie wordt ingezet. Hierbij overweldigt de narcist zijn of haar partner met overdreven liefde, aandacht, bevestiging, waardering en/of cadeaus.
Dit dient om de partner snel emotioneel afhankelijk te maken en de controle te vergroten.
Heel vaak is dit de reden waarom iemand niet los komt uit de relatie.
Omdat hij of zij verslaafd is geraakt aan die positieve aandacht en liefde.
De ware gevonden - soulmate
In het begin van de relatie wordt de relatie met de narcist vaak ervaren als “ware liefde”. Dat zij of hij nu zijn of haar soulmate heeft gevonden.
Er kan een sterk gevoel van verbondenheid ervaren worden door de love-bombing.
En doordat er trauma ’s gedeeld worden en herkend worden bij elkaar.
Dit kan een enorm sterk gevoel van verbondenheid oproepen.
Gebrek aan empathie
Narcisten tonen over het algemeen weinig empathie voor hun partner en hebben weinig interesse in hun gevoelens en behoeften. Ze kunnen onverschillig of ongevoelig zijn voor de pijn en het verdriet van hun partner.
Projectie
Een narcist kan zijn eigen negatieve eigenschappen en gedragingen projecteren op zijn partner. Ze beschuldigen hun partner bijvoorbeeld van egoïsme terwijl ze zelf erg egocentrisch en egoïstisch zijn.
Emotionele chantage
Narcisten gebruiken vaak emotionele chantage om hun partner onder controle te houden. Ze kunnen dreigen met het verbreken van de relatie, met verlating of met andere negatieve gevolgen als hun partner niet doet wat ze willen.
Gaslighting
Gaslighting is een manipulatieve techniek waarbij een narcist de realiteit van zijn partner verdraait of ontkent. Ze maken je aan het twijfelen over jouw eigen herinneringen, gevoelens en waarnemingen, waardoor je je verward en onzeker voelt.
Schuldinductie
Een narcist zal vaak schuld op jou/zijn partner leggen voor problemen en conflicten in de relatie. Ze kunnen jou laten geloven dat jij de oorzaak bent van alle problemen. En dat jij verantwoordelijk bent voor de negatieve gevoelens van de narcist.
Verbaal geweld
Narcisten kunnen verbaal gewelddadig zijn, waarbij ze beledigingen, vernederingen en denigrerende opmerkingen maken naar jou/hun partner.
Ze gebruiken woorden als wapen om te kleineren en te controleren.
Dreigen en manipuleren
Een narcist kan dreigen met fysiek geweld, zelfbeschadiging of zelfmoord om jou onder druk te zetten en te manipuleren.
Ze gebruiken deze tactieken om macht en controle over hun partner te behouden.
Triangulatie
Narcisten gebruiken vaak triangulatie (= een 3e persoon betrekken in de relatie om jou jaloers te maken) om jaloezie en onzekerheid bij jou/de partner op te wekken.
Ze creëren bewust situaties waarin hun partner zich bedreigd en onveilig voelt door andere mensen, waardoor de narcist meer controle krijgt.
Intermittent reinforcement
Narcisten geven hun partner vaak inconsistente positieve bekrachtiging.
Ze kunnen afwisselend liefdevol en aardig zijn en dan weer afstandelijk en koud.
Dit zorgt ervoor dat jij/de partner steeds harder probeert om de genegenheid en goedkeuring van de narcist te verdienen.
Verantwoordelijkheid afschuiven
Een narcist zal zelden verantwoordelijkheid nemen voor zijn eigen fouten en gedrag.
(Alleen wanneer het de relatie gered moet worden en een andere uitweg niet mogelijk is.) Ze wijzen de schuld vaak naar anderen, inclusief hun partner, en minimaliseren hun eigen aandeel in problematische situaties.
Verdraaien van feiten
Narcisten hebben de neiging om feiten te verdraaien en hun eigen versie van gebeurtenissen te presenteren om hun eigen gedrag te rechtvaardigen.
Ze proberen de waarheid te verdoezelen en verwarring te zaaien bij hun partner.
Veranderende doelwitten
Een narcist kan van doelwit veranderen en zijn aandacht en affectie richten op iemand anders, om zijn partner jaloers te maken en onzekerheid te creëren.
Dit zorgt voor een voortdurende angst en onveiligheid bij de partner om vervangen te worden.
Manipulatie van financiën: Een narcist kan de controle hebben over de financiën in de relatie en deze gebruiken als een middel om macht en controle uit te oefenen. Ze kunnen geld inhouden, financiële afhankelijkheid creëren of hun partner financieel uitbuiten.
Narcisme herkennen
Je leest hoe je het
herkent en wat je
kunt doen
Tot wie wordt de narcist aangetrokken
Codependents zijn mensen die extreem empathisch, liefdevol, begripvol en betrokken zijn. Ze passen zich heel makkelijk aan en zijn pleasers.
Ze zijn onzeker over zichzelf en vinden daarom mannen of vrouwen die dominant zijn aantrekkelijk.
Dat is precies wat de narcist of persoon met narcistische persoonlijkheidsstoornis nodig heeft.
Iemand die wordt aangetrokken door zijn of haar dominantie en zich makkelijk aanpast.
Waarom narcisme zo moeilijk te herkennen is in relaties
Omdat de narcist of persoon met narcistische persoonlijkheidsstoornis zich in het begin van de relatie erg charmant en zelfs empathisch kan gedragen, wordt de narcist/persoon met narcistische persoonlijkheidskenmerken vaak niet meteen herkent.
De ongezonde, toxische gedragingen worden vaak erger naarmate de tijd en de relatie vordert.
Verslaafd hem of haar
In het begin van de relatie kan er sprake zijn van love-bombing.
Je wordt overstelpt met aandacht, complimenten en bevestiging.
Dit is een techniek die de narcist toepast om jou verslaafd te maken aan hem of haar. Dit heet relatieverslaving.
Omdat je als onzeker persoon die complimenten, aandacht, bevestiging en waardering ontzettend fijn vindt, hecht je je snel en makkelijk aan die persoon.
Maar al die bevestiging en positieve aandacht is meestal van tijdelijke aard bij de narcist.
Zijn of haar gedrag verandert na verloop van tijd.
Er sluipt steeds meer negatief, kleinerend en manipulerend gedrag in.
Voelt als “de ware” of jouw “soulmate”
In het begin kan de relatie met een narcist voelen als “de ware” of “jouw Soulmate” omdat je precies die liefde, waardering en bevestiging krijgt waar je heel je leven al naar op zoek was.
En het kan voelen als een zeer sterke verbinding met hem of haar.
Wat ervoor zorgt dat je lange tijd verblind bent.
En niet goed ziet en voelt wat er werkelijk speelt.
Ook kunnen trauma-wonden en kind pijn uit het verleden op elkaar lijken, wat voelt als een soort “thuis komen” bij die persoon.
Hij of zij weet precies hoe jij geraakt kunt worden. In positieve zin maar ook in negatieve zin.
Oorzaken van narcisme
Dit kunnen oorzaken zijn van narcisme en narcistisch gedrag;
Biologisch
Bij ongeveer 50% van de mensen met narcistische persoonlijkheidskenmerken kan het toegeschreven worden aan de genen.
Defensieve reactie op trauma
Een narcistische stoornis kan ook een antwoord zijn op een trauma zoals misbruik en verwaarlozing. Het kan een zelfverdedigingsmechanisme zijn waarbij de persoon zich onbewust helemaal op zichzelf ging richten om zich af te sluiten van de buitenwereld.
Disfunctionele jeugd
Ook een disfunctionele jeugd kan een oorzaak zijn.
Daaronder valt misbruik, verwaarlozing, problemen bij de ouders, emotionele tekorten, pesten, problemen in het gezin en nog veel meer.
Opvoeding
Bijvoorbeeld extreem verwend zijn en altijd alleen maar positief bevestigd zijn als kind, kan een oorzaak zijn van narcisme en narcistisch gedrag.
Het kan ook een combinatie zijn verschillende biologische en opvoedingsfactoren.
Narcisme herkennen
Je leest hoe je het
herkent en wat je
kunt doen
Los komen van/uit een narcistische relatie
Een relatie met een narcist of narcistische persoonlijkheidsstoornis heeft meestal een progressief verloop.
Wat betekent dat je jij je steeds slechter zult gaan voelen door de toxische technieken die je partner op je los laat.
En dat je emotioneel steeds meer beschadigd wordt.
De toxische en pijn-patronen waar je aan bloot wordt gesteld, zullen steeds meer impact krijgen.
En het wordt steeds moeilijker om helder te zien wat er speelt en wat jij zelf nodig hebt.
Allereerst moet je jezelf gaan beschermen.
En de focus gaan leggen op jezelf.
Hulp van een expert is zeer aan te raden.
Het merendeel van de mensen die vast zitten in de patronen van de narcist komen er niet zelf uit.
Hulp
Loskomen uit een narcistische relatie vraagt om hele specifieke stappen en interventies.
Het is af te raden hulp te zoeken bij een gewone psycholoog of gewone hulpverlener. Die hebben meestal niet voldoende kennis van de specifieke behandeling die relatieverslaving nodig heeft.
Alleen een expert, het liefst met ervaringsdeskundigheid kan jou begeleiden bij het oplossen van de onderliggende problemen en patronen.
En met je werken aan herstel van jouw eigenwaarde, zelfvertrouwen, innerlijke kracht en het gevoel dat je goed bent zoals je bent.
En te zorgen dat je weer een positief toekomst-perspectief ziet voor jezelf, waarop je verder kunt.
Wij bieden specialistische hulp en persoonlijke begeleiding bij herstel van een narcistische relatie. Hier lees je meer over de 1 op 1 persoonlijke therapie en begeleiding.
Ook hebben wij een online programma waarmee je zelf werkt aan gezonde eigenliefde, eigenwaarde en weer in je eigen kracht komen.
Lees hieronder hoe jij concreet geholpen kunt worden!
Online Programma
Zelf werken aan heling met het
Online programma "Stop Liefdespijn en Codependentie"
Therapie
Persoonlijke Therapie
en begeleiding
op maat