Bindingsangst en verlatingsangst dit kun je eraan doen

Bindingsangst en verlatingsangst zijn als het ware twee kanten van dezelfde medaille. Beide voortkomend uit hechtingstrauma. Wanneer je in de ene relatie bindingsangst ervaart, kan het zomaar zijn dat je in een andere relatie verlatingsangst ervaart. Maar waar komen deze angsten vandaan? Vaak trek je een partner aan die aan de andere kant van de medaille zit in het hechtingsspectrum.

Hoe ontstaat bindings- en verlatingsangst

Als kind heb je vanaf je geboorte een natuurlijke behoefte aan nabijheid van je ouders, zodat je ouders je kunnen voorzien van bescherming, geborgenheid, liefde en steun wanneer je dat nodig hebt. Het gezin waar je uit komt en hoe jouw ouders met jouw behoeften zijn omgesprongen in jouw kindertijd en jeugd, heeft grote gevolgen voor jouw verdere ontwikkeling. En zeker voor de manier waarop jij je als volwassene kunt hechten en verbinden in een intieme relatie.

Vooral het leren omgaan met de zogenaamde negatieve emoties als boosheid, schaamte, pijn, verdriet, frustratie en teleurstelling is van belang voor een opgroeiend kind.

Wanneer jouw ouders niet hebben kunnen voorzien in jouw emotionele kindbehoeftes door je bijvoorbeeld niet (voldoende) gerust te stellen wanneer je als kind negatieve emoties ervaarde of je juist daarvoor te straffen of af te wijzen, zul je als kind afleren om te rekenen op de liefde, steun en positieve aandacht van je ouders op momenten dat je het nodig hebt.

Je leert dan niet om deze emoties te reguleren of er op een gezonde manier mee om te gaan. Gevolg daarvan kan zijn dat je emoties die je als negatief bestempeld, probeert weg te stoppen of te duwen. Ze mogen er niet zijn. Je hebt de ervaring immers dat het ervaren van negatieve emoties onveilig is, leidt tot straf of afwijzing.

Een veilige band met andere mensen creëren kan dan in jouw beleving alleen zolang je positieve of neutrale emoties ervaart, omdat je hebt ervaren dat je zult worden verlaten wanneer je negatieve emoties ervaart. Dit is de onbewuste boodschap die je uit een jeugd waarin er niet in jouw emotionele behoeftes is voorzien met je meedraagt.

Overtuigingen

Ga je als volwassene een intieme band aan met een ander persoon, dan zul je deze boodschap in de vorm van een innerlijke overtuiging meenemen in contact met de andere persoon: positieve en neutrale emoties zijn goed en maken dat er van je gehouden wordt. Negatieve emoties zorgen voor verlating en afwijzing. Bij het ervaren van positieve en neutrale emoties zal er dan ook in contact met anderen weinig aan de hand zijn. Tot het moment dat je negatieve emoties gaat ervaren.

Uit bovenstaand stukje blijkt dat hoe hechter de band is die je met een ander persoon aangaat, hoe groter het ‘risico’ is om binnen de betreffende relatie negatieve emoties te ervaren en dus hoe groter het risico is om gekwetst of afgewezen te worden.
De afwijzing die je als kind hebt ervaren, is zo heftig en traumatisch, dat je die als volwassene niet graag weer zal herbeleven. Bindingsangst en verlatingsangst zijn geboren.

Bindingsangst en verlatingsangst in relaties

Het gebeurt vaak dat mensen die bindings- en verlatingsangst ervaren een partner aantrekken met bindings- en verlatingsangst. Meestal iemand die aan de andere kant van de medaille zit. Dit komt doordat je op onbewust niveau de dynamiek bij elkaar herkent en als vertrouwd ervaart.

Zo herken je bindings- en verlatingsangst

De dynamiek van bindings- en verlatingsangst is in relaties te herkennen aan een partner die afstand houdt en een partner die geneigd is zich vast te klampen.
Er kan onbewust sprake zijn van hoop dat de partners bij elkaar het jeugdtrauma oplossen.

Er bestaat een grote kans dat beide partners onbewust de zorg voor hun eigen jeugdtrauma uitbesteden aan elkaar. Echter, kunnen de partners helaas elkaars trauma niet oplossen. Iedere partner is zelf verantwoordelijk voor het aangaan en verwerken van zijn/haar jeugdtrauma. Wel kun je elkaar steunen, stimuleren en ruimte geven om het eigen proces aan te gaan.

Paniek

Wanneer je als bindings- of verlatingsangstige negatieve emoties ervaart, vindt er als het ware automatisch kortsluiting plaats in je hersenen met als resultaat: blinde paniek.
Helder nadenken lukt niet meer.
Het verlatingstrauma uit je jeugd zal de overhand nemen. Afwijzing zal worden ervaren. Vooral door jezelf. De paniek zal ervoor zorgen dat er op dat moment twee mogelijke reacties zullen zijn: vechten (en vastklampen/meer bevestiging en nabijheid zoeken) of vluchten (en vermijden/afstand nemen).

Vechten en vastklampen

Wanneer je in de zogenaamde vechtstand bent beland, is de verlatingsangst zo groot dat je angstvallig zoekt naar bevestiging en steun vanuit je omgeving.
Je zult de door jou ervaren negatieve emoties delen met je dierbaren in de hoop dat je niet zult worden afgewezen (zoals je ouders wel deden).

Je zult je wanhopig vastklampen aan de bevestiging van deze mensen in de hoop dat de traumatische gevoelens van afwijzing worden ontkracht en zullen verdwijnen.
Ook zul je geneigd zijn je als het ware vast te klampen aan je partner.

Helaas is het wel zo dat hoe meer je leunt op de bevestiging van anderen, des te meer bevestiging er nodig is om het jeugdtrauma te ontkrachten.

Wat je kunt doen bij vechten/vastklampen

Het is belangrijk dat je leert om niet te handelen vanuit de verlatingsangst en dus niet op zoek te gaan naar bevestiging buiten jezelf wanneer je verlatingsangst ervaart.
Het is nodig om van veilige naasten te horen dat het oké is om negatieve emoties te ervaren, dat het goed is, dat het veilig is, dat je het aankunt.

Eigenlijk zoals je ouders hadden moeten doen.
Stap voor stap zul je dan leren om met je eigen negatieve emoties te dealen zonder jezelf daar compleet op af te wijzen. Door te leren de negatieve emoties te verdragen en met (zelf-)liefde te behandelen en een beetje steun van anderen, leer je dat je de emoties aan kunt en kunt dragen.

Vluchten/vermijden

Wanneer je je bevindt in de zogenaamde vluchtstand doordat je bindingsangst optreedt, zul je geneigd zijn alle deuren op slot te doen wanneer je negatieve emoties ervaart.
De negatieve emoties zul je alleen doorstaan, zonder anderen erin te betrekken.
Dit doe je om het risico op verlating zo klein mogelijk te houden.

Wanneer de emoties voorbij zijn of weggemaakt kunnen worden en er weer ruimte is voor neutrale of positieve emoties, zul je andere mensen weer toelaten.

Het is een behoorlijk eenzaam proces. Je zult tijdens de vluchtstand niet leren dat negatieve emoties er mogen zijn en dat het veilig is om deze met anderen te delen.

Mensen zullen je niet zomaar verlaten wanneer het even minder goed met je gaat.
Maar om dat ook daadwerkelijk te ervaren, zul je je kwetsbaar op moeten stellen wanneer je het moeilijk hebt.

Een extra moeilijkheid is dat je als je geneigd bent te vluchten voor je emoties, je ook geneigd bent je eigen negatieve emoties te ontkennen tot deze echt niet meer te ontkennen vallen. Je kunt ook blind zijn voor de negatieve emoties van anderen, zonder dat je je hiervan bewust bent.

Praktische tips bij bindings- en verlatingsangst

De eerste stap die te zetten hebt is je bewust te worden van je patronen die voort komen uit je hechtingstrauma.
Wanneer je een partner zoekt, is het goed te herkennen wat de bindings-signalen zijn.
En te weten hoe je op een gezonde manier een partner aan kunt trekken.

Wanneer je in een relatie bent en je hebt bindings- en/of verlatingsangst, is het belangrijk rekening te houden met elkaars reacties en gevoeligheden. En te kijken hoe je toch aan elkaars behoeftes kunt voldoen zonder over de eigen grenzen te gaan. Dat zal een zoektocht zijn met elkaar. Waarbij je allebei moeite moet doen de ander te begrijpen.

Tips

Ben jij de persoon die zich in de vechtstand bevindt, terwijl jouw partner zich op hetzelfde moment in de vluchtstand bevindt? De volgende tips kunnen je helpen!

• Neem het niet persoonlijk wanneer je partner zich in de vluchtstand bevindt en afstand van je neemt. Hij/zij is angstig en probeert zijn/haar emoties de baas te worden.
  
• Wanneer je partner zich in de vluchtstand bevindt, is hij/zij enorm bang voor pijnlijke, negatieve emoties. Om deze gevoelens weg te maken zal je partner de ervaren emoties graag rationaliseren. Een gesprek hierover heeft op dat moment geen zin.
  
• Probeer je partner de ruimte te geven om met zijn/haar eigen emoties te dealen. Wanneer je je gaan vastklampen, zal je partner nog meer geneigd zijn afstand te nemen.
  
• Wees je ervan bewust dat je wellicht een partner hebt aangetrokken die moeite heeft om jou te geven waaraan je behoefte hebt.

Bevindt jouw partner zich in de vluchtstand?
Dan kun je dit doen.

• Probeer negatieve emoties van anderen of feedback te horen en te beleven zonder je meteen te willen verdedigen of vluchten.
  
• Leer je eigen emoties te benoemen en wees er open over.
  
• Oefen met het herkennen van de emoties van anderen en check of je interpretatie klopt.
  
• Besef dat jouw kalme, rationaliserende houding ten opzichte van emoties de ander nog angstiger kan maken, met als gevolg dat deze geneigd is zich nog meer aan je vast te klampen.

Voor beide partners met bindings- en verlatingsangst geldt dat het veel liefde, tijd, geduld en inlevingsvermogen zal kosten om te leren omgaan met negatieve en moeilijke emoties binnen de relatie. Maar met wederzijdse inzet en doorzettingsvermogen kun je als partners een veilige en stabiele relatiebasis creëren.

Kom je er zelf niet uit?

Therapie en Coaching kan heel helpend zijn om je blinde vlekken te leren kennen. En je kunt echt de inzichten en handvatten krijgen die je nodig hebt om anders om te kunnen gaan met jouw “handicaps” die voort komen uit jouw hechtingstrauma.
Kies voor een therapeute of coach die gespecialiseerd is in bindings- en verlatingsangst. Gewone hulpverleners hebben te weinig kennis van de onderliggende problemen en de behandeling van hechtingsproblematiek.

Een andere mogelijkheid is het online programma waarbij je zelf, stap voor stap aan het doorbreken van de ingewikkelde patronen en jezelf heelt van bindingsangst en/of verlatingsangst.

Liever eerst meer lezen over verlatingsangst? Download dan hier het gratis E-book met tips.

Hieronder lees je meer over de hulp die jij concreet kunt krijgen om jouw problemen met verlatingsangst en bindingsangst op te lossen.